Son dönemde İstanbul'un pazarlarında en çok konuşulan konu, taze fasulye fiyatlarındaki beklenmedik artış oldu. Tüketiciler bu artışın nedenlerini merak ederken, pazar tezgahlarındaki fiyatların gözle görülür şekilde yükselmesi, hem ev kadınlarını hem de restoran sahiplerini düşündürüyor. 2023 yılının bu döneminde bir kilogram taze fasulyenin fiyatı, önceki yıllara oranla önemli bir artış gösterdi. Peki, bu fiyat artışının arkasındaki nedenler neler? İşte taze fasulye fiyatlarının yükseliş nedenleri ve tüketici üzerindeki etkileri.
Taze fasulye gibi tarım ürünleri, doğası gereği mevsimsel değişimlerden etkilenir. Uzmanlar, bu sene İstanbul ve çevresinde yaşanan olumsuz hava koşullarının, fasulye üretimini olumsuz etkilediğini belirtiyor. Özellikle aşırı sıcaklar ve ani yağmur olayları, çiftçilerin ürünlerini yetiştirme sürecini zorlaştırmış ve hasat edilebilir ürün miktarını düşürmüştür. Bu da pazar tezgahlarındaki arzı azalttığı için fiyatların yükselmesine neden olmuştur. Ayrıca, mevsimsel döngüler de bu artışta etkili bir faktördür. Zira, taze fasulyenin hasat sezonu genellikle bahar ve yaz aylarıdır. Havanın belirsizliği nedeniyle, birçok çiftçi planladığı ekim zamanını kaçırmış ya da ekim yapmakta zorlanmıştır.
Öte yandan, taze fasulye fiyatlarının artışında bir diğer kritik sebep ise toptan satış fiyatlarındaki yükseliş. Üreticiler, fabrikalarda işlenip pazara sunulan ürünlerin kalitesini artırmaya çalışırken, işçilik maliyetlerinde de artışlar yaşandı. Bunun yanı sıra, yakıt fiyatlarındaki yüksek artışlar, taşımacılık masraflarını etkileyerek, ürün maliyetlerinin artmasına sebep olmuştur. Bütün bu faktörler birliktelik oluşturduğunda, perakende fiyatlarına yansıyarak tüketicileri zor durumda bırakıyor.
Bir diğer önemli nokta, taze fasulyenin İstanbul’daki restoran ve kafe menülerinde sıkça yer bulması. Bu durum, fasulyenin talebini artırırken aynı zamanda fiyatlarının yükselmesine de sebep oluyor. Restoran sahipleri, maliyetleri artıran bu yükseliş karşısında kar marjlarını korumak adına fiyatları artırmak zorunda kalıyor. Sonuç olarak, tüketiciler pazarda gördükleri fiyatlardan memnun olamayarak, alternatif sebze ve meyvelere yönelmeye başladılar. Dolayısıyla, bu fiyat yükselişi tüketim alışkanlıklarımızı da etkiliyor.
Ancak birçok tüketici, taze fasulye gibi sağlıklı bir sebzenin, bu kadar yüksek fiyatlara satılmasını adaletsiz buluyor. Sosyal medya platformlarında bu konuda eleştiriler dile getiriliyor. “Neden bu kadar pahalı?” sorusu, hem pazar alışverişinde hem de sosyal medyada en çok karşılaşılan sorulardan biri. Tüketiciler, pazar tezgahlarında fiyatlar kadar kaliteden de endişe duyuyor. Fakat kötü hava koşulları ve arz talep dengesinin bozulmasından ötürü, bu yükselişin önümüzdeki günlerde de sürmesi bekleniyor.
Taze fasulyenin buğulanarak pişirilmesi ve daha çok besin değerini kaybetmeden sofralara gelmesi, hala evlerde tercih edilen bir yöntem. Ancak yüksek fiyatlar, ev hanımlarının alım güçlerini de etkileyerek daha alternatif yöntemler aramaya yöneltiyor. Özellikle dondurulmuş sebze alışverişi artış gösterirken, yeşil sebze alımı azalmaktadır. Zamlar, sadece taze fasulye ile sınırlı kalmayıp genel olarak sebze ve meyve fiyatlarına etki etmektedir. Bu da hem gıda güvenliğini sorgulatarak ürünlerin kalitesine olan güveni sarsmakta hem de ev bütçelerinde sarsıntılara yol açmaktadır.
Sonuç olarak, İstanbul’da taze fasulye fiyatlarının yükselmesi, yalnızca bir sebzeye özgü değil; tarımsal üretimden tüketici masraflarına kadar geniş bir yelpazede etkileri olan bir durum. Bu durumun ne kadar süre devam edeceği belirsizken, herkesin en çok merak ettiği soru ise: “Taze fasulye fiyatları ne zaman normale dönecek?” Tüketicilerönümüzdeki günlerde bu konuda çeşitli gelişmeleri bekliyor ve tarımsal üretimdeki iyileşmelerle birlikte fiyatların da düşmesini umut ediyor. Hükümetin ve ilgili kurumların, bu konuyla ilgili alacağı önlemlerin gelişimi ve fiyat istikrarının sağlanması adına ne gibi adımlar atacağı da büyük bir merak konusu olarak kaldı.